Το Ευαγγέλιο της Κυριακής «ουκ έδει και σε έλεήσαι τον σύνδουλόν σου…»

π.Γερβάσιος Χριστοδουλόπουλος

Κυριακή ια’ Ματθαίου (Ματθ.ιη’23-35)

Ανάξιος της μεγαλοψυχίας του κυρίου του φάνηκε αγαπητοί μου αδελφοί ο δούλος της παραβολής πού ακούσαμε στο σημερινό ευαγγέλιο. Τεράστιο χρέος δέκα χιλιάδων ταλάντων του χάρισε ο βασιλιάς του κι όμως εκείνος για ασήμαντο ποσόν μόλις εκατό δηναρίων ρίχνει στη φυλακή κάποιο φτωχό συνάδελφο του.


Η εξήγησης της παραβολής είναι γνωστή. Ο Χριστός θέλει να διδάξει την αρετή της ανεξικακίας Προβάλλοντας παραστατικά την ανεξάντλητη για τις ανθρώπινες πτώσεις ευσπλαχνία του Θεού, τονίζει την υποχρέωση να συγχωρούμε κι εμείς τα σφάλματα των συνανθρώπων μας και να προσφέρομε πρόθυμα τη συγγνώμη μας σ’ αυτούς πού θεληματικά ή αθέλητα μας έβλαψαν.



Το αμείλικτο ερώτημα στο στενόκαρδο δούλο, «ουκ έδει και σε έλεήσαι τον σύνδουλόν σου…», στην πραγματικότητα είναι ένα ερώτημα πού ο Θεός απευθύνει στον άνθρωπο. Δειλία η ηρωισμός;

Αναρίθμητες φορές στον αγώνα της ζωής δέχεται κανείς οδυνηρά χτυπήματα από τους συνανθρώπους του. Βρίσκεται τότε ο πληγωμένος από την κακία των άλλων αγωνιστής μπροστά σε δυο εκ διαμέτρου αντίθετους δρόμους.

Ο ένας είναι αυτός της εκδικήσεως, Ο άλλος της συγγνώμης.

Ο πρώτος φωτίζεται από τον παλιό νόμο πού συνιστά: «Ό φθαλμόν αντί οφθαλμού, οδόντα αντί οδόντος… και τραύμα αντί τραύματος»(Έξόδ. κα’ 23).

Ο δεύτερος από την «καινή εντολή» της αγάπης που βρίσκει την ωραιότερη της έκφραση στα λόγια του Χριστού: «Αγαπάτε τους εχθρούς υμών, ευλογείτε τους καταρωμένους υμάς, καλώς ποιείτε τοις μισούσιν υμάς και προσεύχεσθε υπέρ των έπηρεαζόντων υμάς και διωκόντων υμάς» (Ματθ. ε’ 44).Από τους δυο τούτους δρόμους ό πιο δύσκολος είναι αυτός της συγγνώμης.

Παρά τους ισχυρισμούς του Νίτσε και άλλων παλιών και σύγχρονων οπαδών της βίας, ότι δήθεν ή συγγνώμη στους εχθρούς είναι δείγμα δειλίας και ανανδρίας, η πραγματικότητα μαρτυρεί πώς χρειάζεται μεγάλη δύναμης και ηρωισμός, για να τείνει κανείς χέρι φιλίας στον εχθρό του. Ο σκληρότερος από τους αγώνες του ανθρώπου είναι εκείνος πού γίνεται μέσα του, με αντίπαλο τον ίδιο τον εαυτό του.

Γιά να μπορείς να συγχωρείς, πρέπει να έχεις νικήσει τον εαυτό σου. Είναι ανήφορος ό δρόμος της συγγνώμης, γι’ αυτό λίγοι τον βαδίζουν. Οι πολλοί ακολουθούν τη φωνή του ενστίκτου, πού προστάζει εκδίκηση, και σαν τους σκορπιούς ανταποδίδουν με μανία τά κτυπήματα πού δέχονται. Ο Χριστός θέλει τους οπαδούς του γενναίους και τους ζητά να ακολουθήσουν το δύσκολο δρόμο.

Πρώτα – πρώτα γιατί απ’ αυτό τό δρόμο μπορούν νά φτάσουν κοντά στο θεό, κι υστέρα γιατί με τή συγγνώμη και την αγάπη στον εχθρό ο άνθρωπος γίνεται ικανός νά ανοικοδόμηση τά ερείπια πού συσσωρεύει στον κόσμο ή κακία.

Ό άνθρωπος, πλασμένος «κατ’εικόνα» του Δημιουργού του, έρχεται στον κόσμο με την αποστολή και τή δυνατότητα να «ομοιωθή» με τον Θεό.

Με την αγάπη εκπληρώνει την αποστολή του και κάνει τούτη τή δυνατότητα πραγματικότητα, αφού συμφωνά μέ την υπέροχη διατύπωση του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου «ό θεός αγάπη έστιν» (Α’ Ίωάν. δ’ 8).

Αν ή αγάπη είναι ο δρόμος για να φτάσει κανείς στο Θεό, ή συγχώρησης είναι το πρώτο βήμα στο δρόμο της αγάπης. Εκείνος που είναι ανίκανος να συγχωρεί, είναι ανίκανος και να αγαπά.

Προσφέροντας συγγνώμη στον εχθρό του ο άνθρωπος μιμείται τό Θεό, πού πρώτος έδωσε τό παράδειγμα, μέ μια μοναδική και ανεπανάληπτη πράξη συγγνώμης. Με τή σάρκωση και τή σταυρική θυσία του Χριστού.

Τό αποκορύφωμα τούτης της θεϊκής ανεξικακίας είναι τα λόγια του Θεανθρώπου για τους σταυρωτάς Του τη φρικτή ώρα του πάθους Του, λόγια προσευχής και συγγνώμης: «πάτερ, αφες αυτοίς ου γαρ οίδασι τί ποιούσι» (Λουκ. κγ’ 34).

Από τότε ο Θεός δεν έπαψε να αντιμετωπίζει μέ την ίδια αγάπη ακόμα και τα πιό μεγάλα ανθρώπινα σφάλματα. Γι’ αυτό ή συγχώρησης προς τους εχθρούς μας δεν είναι παρά φτωχό αντίδωρο της μεγάλης συγγνώμης Εκείνου σ’ εμάς. Ας μη νομισθεί όμως μέ τούτο πώς ό Θεός έχει ανάγκη να του προσφέρομε αντάλλαγμα για την αγάπη Του.

Μας την πρόσφερε και εξακολουθεί να τήν προσφέρει δωρεάν. Αν ζητά να συγχωρούμε, τό κάνει όχι για τή δική Του ικανοποίηση, άλλα για τή δική μας καταξίωση, αφού αγαπώντας τους εχθρούς μας αποκτούμε την καλύτερη εμπειρία της υΐικής μας σχέσεως μαζί Του.

Η προσφορά συγγνώμης στον εχθρό μας δίνει, τέλος, ακόμα μιά μοναδική δυνατότητα: Νά μεταβάλλομε τους εχθρούς σε φίλους. Εκείνος πού εκδικείται τόν εχθρό του δέν απαλλάσσεται άπ’ αυτόν.

Απλώς ικανοποιεί τόν προσωπικό εγωισμό του. Ο εχθρός γίνεται χειρότερος και περιμένει τήν ευκαιρία νά ανταποδώσει τήν εκδίκηση. Ο πιο σίγουρος τρόπος απαλλαγής από έναν εχθρό είναι ή απαλλαγή άπό τήν εχθρότητα. Κάνοντας φίλο τόν εχθρό σου, τότε τόν έχεις νικήσει πραγματικά, τόν έχεις εκμηδενίσει. Είναι τούτη ή μόνη έκδίκησις πού επιτρέπει ό Χριστιανισμός.

Κάποτε μιά κυρία ρώτησε τόν Αβραάμ Λίνκολ πώς μπορούσε νά μιλά μέ τόση καλοσύνη γιά έναν άσπονδο εχθρό του. Και εκείνος της απάντησε: «Κυρία μου, ό καλύτερος τρόπος νά εξαφανίζω τους εχθρούς μου είναι νά τους κάνω φίλους μου».

Όσο βαθιές κι αν είναι οί πληγές μας, ας προσφέρομε τήν αγάπη μας σ’ αυτούς πού μας έκαμαν νά πονέσομε. Μόνον έτσι θά έχομε τό δικαίωμα νά ονομαζόμαστε Χριστιανοί, φορείς καί συνεχιστές της συγγνώμης πού οι ρίζες της βρίσκονται στον ποτισμένο με το αίμα του Χριστού Γολγοθά.

Αντιγραφή για το «σπιτάκι της Μέλιας»

ΔΙΑΚΟΝΙΑ
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ ΑΜΠΕΡΙΑΣ ΧΑΝΙΩΝ
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015 – ΕΤΟΣ 16ο – ΑΡΙΘΜ. ΦΥΛΛΟΥ 765